FenKampus ~ ULTRAFENcilerin Hibrit Öğretim Portalı
TANECİKLİ YAPI
- Kütle, madde miktarıdır. Hacim ise maddenin uzayda kapladığı alandır. Kütlesi ve hacmi olan her şeye madde denir.
- Bütün maddeler gözümüzle göremediğimiz küçük taneciklerden oluşur ve tanecikler o maddenin özelliklerini taşır. Maddelerin farklı olmasını sağlayan, taneciklerin farklı olmasıdır.
- Çevremizde bulunan maddeler genelde katı, sıvı ve gaz hâlde bulunur. Maddelerin bulunduğu hâl durumuna göre taneciklerinin dizilişleri farklılık gösterir.
Madde taneciklerinin, bulunduğu konum değişmeden yaptığı hareket titreşim hareketi, uygun şartlar oluştuğunda kendi etrafında yaptığı hareket dönme hareketi, bulundukları yerden başka bir yere doğru hareket ederek yer değiştirmesine ise öteleme (yer değiştirme) hareketi denir. Taneciklerin düzensizliğinin en fazla olduğu hâli gaz hâlidir, en düzenli hâli ise katı hâlidir.
Maddenin Katı Hâli:
- Sıramız, masamız, kitabımız, defterimiz, kalemimiz gibi birçok madde katı hâldedir. Katı maddelerin tanecikleri birbirine çok yakındır. Tanecikler arasındaki boşluk yok denilecek kadar azdır. Bu yüzden katı maddeler sıkıştırılamaz.
- Katı maddelerin tanecikleri öteleme ve dönme hareketi yapamazlar sadece titreşim hareketi yapabilirler. Belirli bir şekilleri ve hacimleri vardır.
Maddenin Sıvı Hâli:
- Süt, su, limonata, tentürdiyot gibi birçok madde oda sıcaklığında sıvı hâlde bulunur. Sıvı maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk katı maddelere göre daha fazladır. Ancak yine de tanecikler birbirine temas halinde olduğu için sıkıştırılamazlar.
- Sıvı maddelerin tanecikleri titreşim, öteleme ve dönme hareketi yapar. Akışkandırlar. Belirli hacimleri vardır ancak belirli şekilleri yoktur. Konuldukları kabın doldurdukları kısmının şeklini alırlar.
Maddenin Gaz Hâli:
- Çaydanlıktan çıkan buhar, arabanın lastiğindeki hava, soluduğumuz oksijen gaz hâldeki maddelere örnek olarak verilebilir. Gaz hâldeki maddelerin tanecikleri birbirinden bağımsız hareket ederler ve tanecikler arasında büyük boşluklar bulunur. Bu yüzden gaz hâldeki maddeler sıkıştırılabilir.
- Gaz hâlindeki maddelerin tanecikleri titreşim, öteleme ve dönme hareketi yaparlar. Gazların belirli bir hacimleri ve şekilleri yoktur. Bulundukları kabın hacmini ve şeklini alırlar.
1. şekilde içinde hava bulunan şırıngaya kuvvet uyguladığımızda piston hareket eder ve tanecikler 2. şekildeki gibi sıkışır. Taneciklerin arasındaki boşluk azalır. Kuvvet uygulanmaya devam edildiğinde tanecikler daha çok sıkışır ve piston biraz daha hareket ederek 3. şekildeki konuma gelir. Uygulanan kuvvet bırakıldığında ise piton 1. şekildeki konuma geri döner.
Öğrendiklerini Pekiştirme Zamanı
Etkileşimli Etkinlikler – (Oyunlar)
Etkileşimli Testler
Pdf dosyalarını indirmek İçin tıklayın…
Bölüm İçeriklerine Dönmek İçin Tıklayın…
“Ücretsiz ve Kaliteli Eğitim Herkesin Hakkıdır.”
Mehmet Ali ŞENAY
